Grenzen aan wensen

Zonder grenzen is er chaos

Grenzen zijn nodig om orde te behouden. Orde is nodig zodat voorzien wordt in onze basisbehoeften, zoals een goede gezondheid, voldoende voeding, een dak boven het hoofd, enz. De natuur geeft ons hierin een goed voorbeeld. Zij hanteert haar grenzen, dus kent ze orde. Elke ochtend komt de zon op en elke avond gaat hij onder. De seizoenen wisselen elkaar af in de juiste volgorde en in de juiste tijden. In een mensenleven dient dat ook zo te zijn. Elke dag op tijd je bed uit om naar je werk te gaan. Niet al je geld uitgeven maar nog wat bewaren voor eventuele slechtere tijden. Dat brengt dus met zich mee dat we geregeld grenzen tegenkomen. Eerbiedigen we die grenzen niet dan zal chaos het gevolg zijn. Als we dan ook verstandig zijn leggen we onszelf bepaalde grenzen op. In de wetenschap dat we onszelf én onze omgeving (mensen, dieren en dingen) daarmee een grote dienst bewijzen. Zonder onszelf die grenzen op te leggen, kunnen we het goede niet nastreven.

Als we de grenzen overschrijden doen we de vijf menselijke basiswaarden tekort. Als we bijvoorbeeld de grens niet kennen van goede manieren, dat je bijvoorbeeld iemand afsnauwt, dan doen we de waarde Geweldloosheid tekort. Want je doet die ander pijn. Als je de grens van eerlijkheid niet kent en je iemand oplicht voor een bepaald bedrag, dan doe je de waarde Waarheid tekort. Als je de grens van je verantwoordelijkheden niet kent, doe je de waarde Rechtschapenheid (Juist Gedrag) tekort. En ga zo maar door.

Het stellen van grenzen heeft altijd te maken met wensen en verlangens.

Vier terreinen - geld, voedsel, tijd, energie

Deze wensen bestrijken 4 terreinen, met name geld, voedsel, tijd en energie. Op deze terreinen kunnen we veel verspilling tegengaan, terwijl we tegelijkertijd hiermee ons karakter vormen. Onze opvoeding heeft sterk bepaald hoe wij met "grenzen aan wensen" omgaan. We doen veel dingen (bewust of onbewust) hetzelfde als onze ouders, of we doen het (als reactie) net anders omdat het aangeleerde gedragspatroon ons ergerde.

Als wij onze wensen en verwachtingen laten vallen, verandert ons leven drastisch. Reeds kleine voorbeelden tonen dat aan. Bijv. als wij een avondje gaan stappen en we hebben hiervan hoge verwachtingen, dan valt het 9 op de 10 keer gruwelijk tegen. Gaan we echter op stap zónder verwachtingen, zo van: "Ik zie wel wat het wordt", dan hebben we hoogstwaarschijnlijk een geslaagde avond, juist omdat we er niets van verwacht hadden.

Als we deze lijn doortrekken naar ons leven in het algemeen, dan zal blijken dat we veel minder "tegenvallers" moeten incasseren, we veel minder stress zullen ervaren (want het "moeten" is weggevallen),  we minder gejaagd zijn, enz. Alles wordt rustiger, liefdevoller. Dit heeft een veel grotere reikwijdte dan we maar durven vermoeden.

Zo dus, als het even kan: "Grenzen aan wensen".

Geld: aspecten:

• Veel mensen zien in geld hun enige zekerheid en veiligheid. (Gelovige mensen bijv. zien hun zekerheid en veiligheid meer in God.)
• Geld op zichzelf is niet goed en ook niet slecht. Maar het kan wel een goede of slechte manier zijn hoe we met geld omgaan.
• Om verkeerd gebruik van geld tegen te gaan is het nodig je gezonde verstand te gebruiken.
• Het geld zou ons niet mogen beheersen.
• Wordt geld goed gebruikt, dan zal het ons in hoge mate verheffen.
• Men kan erg gehecht raken aan geld, waardoor ongewenste eigenschappen kunnen ontstaan zoals trots, hebzucht en luiheid.

Ongewenste karaktertrekken kunnen ontstaan, zoals:

• trots, omdat we een bepaalde waarde ontlenen aan het hebben van geld. Hoe meer geld en goederen men heeft, des te meer men waard is (denkt men).
• hebzucht of begeerte indien we steeds meer willen hebben en krijgen.
• luiheid of traagheid kan gemakkelijk ontstaan als we meer geld hebben dan we nodig hebben.
• Met geld kun je immers alles kopen en kun je anderen alles voor je laten doen.

Voorstel:

kijk eens naar hoe en waarom je zelf misschien niet goed met geld omgaat. Als er hieromtrent problemen zijn, kan een begroting maken en/of een huishoudboekje bijhouden een grote hulp zijn. Dan kun je nagaan of je geld besteedt aan niet noodzakelijke dingen en besef je makkelijker hoe je omgaat met zaken als elektriciteit, gas, water, telefoon, eten buitenshuis, het inkopen van (teveel) voedsel, het gebruik van de auto, een eventuele verslaving (sigaretten, ijs, snoep, drank, drugs, film, enz.), kleding, juwelen, elektrische apparaten, enz.

Tevens kan het lonend zijn om rekeningen te controleren. Ook van de supermarkt. Want zelfs computers en automaten kunnen fouten maken.

Voeding

Onder voeding verstaan we niet alleen het materiële voedsel (dat wat we eten), maar ook het immateriële voedsel. Dus datgene wat via onze zintuigen tot ons komt. Dat is alles wat we zien, horen, ruiken en aanraken.

Vaak is men er zich niet van bewust dat het kopen van "junkfood" verkwisting van voedsel is, want dit zijn enkel  "lege" calorieën. Het heeft geen voedingswaarde, het is alleen maar maagvulling. Een voorbeeld hiervan is: de zgn. kant-en-klaar-maaltijden voor oven of magnetron. Dit voedsel geeft weinig levenskracht en werkt bijv. depressies in de hand.

Een ander negatief aspect van "junkfood" is dat je trek blijft houden. Je neemt dan tussendoortjes. Gevolg? Overeten! Veel verslavingen beginnen zo.

Het zou beter zijn om vaak rauwkost en fruit te eten en hele granen, bonen en bepaalde zuivelproducten. Dat geeft ons veel meer energie en belangstelling in het leven. In plaats van rauwe groenten (want niet iedereen heeft een darmstelsel dat daar goed tegen bestand is) kan men de groenten ook héél kort koken (bijv. 2 minuten).

Ongewenste karaktertrekken kunnen ontstaan, zoals:

• gulzigheid en vraatzucht kunnen ontstaan want voedsel is een van de grootste verleiders.
• trots kan ontstaan wanneer iemand zijn/haar bekwaamheid ten toon wil spreiden door overheerlijke gerechten op te dissen.
• luiheid en traagheid ontstaan wanneer men zich overgeeft aan voedsel en drank. Dat is tegelijkertijd ook verspilling van tijd en geld.

Er zit ook een gevaar in dat voedsel ons kan gaan beheersen. Dat gebeurt indien het een genotmiddel wordt, of een zekerheidssymbool, of wanneer het vooral dient om onze zintuigen te bevredigen.

Suggesties om verspilling van voedsel tegen te gaan:

• maak eens een boodschappenlijstje zodat je alleen maar koopt wat je nodig hebt.
• houd de versheid van het product in de gaten, zodat je geen bedorven voeding hoeft weg te gooien
• koop geen junkfood en/of snacks als tussendoortje
• geef geen etentjes om je gasten te imponeren met veel en overdadig voedsel (denk ook aan kinderfeestjes).
• eet niet in restaurants waar men zulke grote porties serveert dat veel weer moet worden weggegooid.
• als je een tuin hebt zou je zelf sla en groenten kunnen kweken.
• enz.

• je belangrijkste taken kun je het beste doen als je de meeste energie hebt. Dit is voor avondmensen anders dan voor ochtendmensen. Het minder intensieve werk is dan voor de andere uren.
• ontspanning is van het grootste belang voor een evenwichtig leven. Maar tijdens ontspanning kan men ook veel tijd verspillen. Het is bijv. beter de avond op rustige, constructieve wijze door te brengen in gezinsverband, dan urenlang voor de t.v. te zitten.
• slaap kan ook verspilling van tijd zijn als die als vluchtmiddel gebruikt wordt. Niet te veel en niet te weinig slapen. Dit is voor iedereen anders. Belangrijk is een vast ritme.
• er kan onnodig veel tijd en energie gaan zitten in overbodig "geklets" aan telefoon of met bezoekers.

Probeer eens te kijken naar jezelf hoe het zit met eventuele verspilling van tijd in verband met:

• dagdromen, piekeren, klagen, zelfbeklag,  spijt, schuld, angst, boosheid, zinloos gebabbel, enz.
• ben je verslaafd aan het lezen van dag- en weekbladen of t.v.-programma’s?
• selecteer je lees- en kijkmateriaal?
• verspil je tijd met eindeloos winkelen?
• gebruik je slaap als ontsnappingsmiddel? Enz.

Je zou in een rooster of schema je eigen tijdverspillers kunnen noteren en proberen ze een voor een uit te schakelen. (denk aan telkens 1% verbeteringen)

Energie: ook hier hebben we weer een aantal aspecten:

• energie is niet voor iedereen in gelijke mate aanwezig (in tegenstelling tot tijd).
• we gaan het beste met onze energie om wanneer we haar niet verspillen en gebruiken voor productieve doeleinden.
• ons energieniveau hangt samen met de wijze waarop we met tijd, voedsel en geld omgaan.
• goede voeding (levende voeding) levert ons energie.
• een evenwichtige levenswijze is belangrijk. Dat betekent, evenwicht in slaap, rust, ontspanning, beweging. Dus niet te veel en niet te weinig.

Dit alles verhoogt onze energie die we voor onze taken kunnen gebruiken.

Een aantal energie verspillers en negatieve emoties zijn:

• spanning en stress. Zij slokken energie op. Deze kosten ons meer energie dan lichamelijke activiteiten. Bij spanning en stress kunnen we ons niet meer ontspannen en slapen moeilijk. Dat betekent  's ochtends nog moe, weer spanning, enz.
• beuzelpraat (roddelen, anderen bekritiseren, enz.) is eveneens verspilling van tijd en energie.
• het toegeven aan negatieve emoties kost heel veel energie.
• een uitbarsting van woede kost meer energie dan voedsel voor 3 maanden kan leveren.
• irritatie en frustratie (dat zijn milde vormen van boosheid) kosten energie. We kunnen beter de zaak laten rusten, tenmin-ste als we gedaan hebben wat we konden.
• weerstand geeft een langzame aftapping van energie. Vaak betekent weerstand dat we onze eigen wil willen doordrijven.
• wedijver (vaak vermomd als ambitie en toewijding) kost energie. Het is niet slim om met iemand te willen wedijveren. Alleen met onszelf is het correct. Dan kunnen we zien in hoeverre we met iets voortgang gemaakt hebben.
• angst, schuld, bezorgdheid, besluiteloosheid en uitstel beroven ons van tijd en energie. Ze blokkeren de natuurlijke levensstroom, verlammen ons en houden elke beweging voorwaarts tegen. Het verleden is voorbij. Het is beter dat te laten rusten. De toekomst staat nooit vast. Enkel het vertoeven in het heden is zinvol.

Probeer eens te kijken naar jezelf met betrekking tot  de volgende energieverspillers.

Ter herinnering:

Ook voor dit programma "Grenzen aan wensen" is het aan te bevelen om met kleine stapjes de zaken aan te pakken. We weten inmiddels dat de kans van slagen groter is wanneer je de dingen telkens 1% beter doet, dan wanneer je 1 ding meteen voor 100% wilt verbeteren. We hebben er niets aan ons op te zadelen met schuldgevoelens indien iets niet meteen helemaal lukt. Je doelstellingen moeten haalbaar zijn en het leven dient ook nog leuk te blijven.

De belangrijkste punten nog eens samengevat:

• Het is beslist nodig om grenzen aan wensen te stellen. Wanneer dat niet gebeurt worden de rollen omgekeerd en gaat ‘dat andere’ ons overheersen.
• Grenzen aan wensen vormt het karakter, het gaat verspilling tegen en komt niet alleen onszelf maar ook de gehele samenleving ten goede.
• Grenzen aan wensen bestrijkt vier gebieden. Deze overlappen elkaar. We kunnen ons onderscheidingsvermogen gebruiken indien we een keuze moeten maken. Weeg de punten tegen elkaar af. Bijv. "Neem ik de auto of de fiets? Ik zou met de fiets kunnen gaan, maar ik kan nú geen tijd verspillen, dus ik neem de auto.’’
• Wij zijn niet de bezitters van tijd, geld, voedsel en energie. Dat mogen we allemaal tijdelijk gebruiken en we dienen er goed mee om te gaan (beheren). Immers, als we hier op aarde vertrekken kunnen we niets van dit alles meenemen. Daarom is het belangrijk dat  we "onze" tijd,  ‘’ons’’ geld, “ons” voedsel en “onze” energie gebruiken op de manier zoals het bedoeld is, zodat we ons karakter kunnen vormen tot voordeel van onszelf en van de samenleving.
• We kunnen dus voor onszelf het “Grenzen aan wensen”- programma beginnen toe te passen, maar ook de mensen om ons heen zullen daarvan mee profiteren. Zij krijgen een goed voorbeeld te zien wat hen kan inspireren. Als we alleen anderen grenzen zouden opleggen en ons zelf niet, dan worden we niet au serieus genomen. Dit geldt niet alleen voor ouders en opvoeders,  maar voor iedereen.
• Het is belangrijk om rustig en standvastig telkens 1% verbetering aan te brengen.
• De aanhouder wint.

Overzicht van de vier gebieden

Ze mogen allemaal

"Marijke wilde voor de tweede maal in acht dagen naar de disco. "Iedereen mag!" Onze weigering leverde een ware stampei op. Marijke was toen vijftien jaar.

Vier jaar later kwam Marijke erop terug. "Het is maar goed dat jullie destijds voet bij stuk hebben gehouden. Toen ik vijftien was, dacht ik alles te begrijpen en aan te kunnen. Nu zie ik hoe gevaarlijk die leeftijd is als niet iemand de grenzen aangeeft. Als de anderen (zusjes en broers, red.) dat niet snappen, moeten jullie echt voet bij stuk houden, hoor!"

Marijke had een vriendin die, toen ze vijftien was, dat allemaal  wél mocht. Haar moeder zei ons eens: "Dat houd je immers toch niet tegen! Ze mogen toch allemaal".

Datzelfde vriendinnetje belde Marijke op een dag, ze was toen zestien, panisch op. Ze was 's ochtends in een hotel in het buitenland wakker geworden naast haar vriendje die overleden was aan een overdosis. Zelf probeert ze nog steeds van de drugs af te komen. "Iedereen" komt noch haar, noch haar moeder nu bijstaan met hun probleem waaraan ze kapot gaan"

                                                                                                                                                                                                                  Frits. 

Vragen/opdrachten om voor jezelf te beantwoorden.

• Graag weer het dagboek bijhouden m.b.t. goed en/of goed nieuws
• Als je het nut en belang inziet van ‘grenzen aan wensen’, overdenk dan eens de volgende 2 punten en noteer eventueel in het schrift. Deze twee punten hebben betrekking op alle 4 gebieden: dus geld, voeding, tijd, en energie. Dit is wellicht niet zo gemakkelijk, maar doe het zo goed je kunt. Neem jezelf eens onder de loep.
  
  • Schrijf voor jezelf eens op wat jou gemakkelijk in verleiding brengt en waar je moeilijk weerstand tegen kunt bieden. Dus voor elke gebied een antwoord.
  • Wat vind je het moeilijkst om op te geven of waar kun je volgens je gevoel écht niet buiten?” Graag vier antwoorden formuleren. Weer vier antwoorden graag.
• Kun je al één punt aanpakken om een grens te stellen aan die wens?
• Advies: voer een telefoongesprek met een van je familieleden of vrienden over dit "grenzen-aan-wensen" thema.  Of je kunt elkaar natuurlijk ook opzoeken. De bedoeling is dat je die persoon even uitlegt wat het 'grenzen-aan-wensen programma' inhoudt en of hij/zij bereid is om jou te stimuleren om het punt dat jij gekozen hebt ook werkelijk uit te voeren.  Het is als een klein 'stokje achter de deur'. Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om hier in je eentje aan te werken.    

Terug naar boven>>